2 nhóm thuế chính ở Nhật: Dành cho người đi làm và doanh nghiệp

Hệ thống thuế ở Nhật Bản nổi tiếng là phức tạp, dễ khiến nhiều người “xoắn não.” Tuy nhiên, khi nhìn kỹ, bạn sẽ thấy nó chỉ xoay quanh hai nhóm chính: thuế cá nhân (dành cho người đi làm) và thuế doanh nghiệp (dành cho các công ty).

Hiểu rõ hai nhóm này, bạn sẽ không còn lo lắng khi thấy các khoản tiền được khấu trừ hàng tháng hay khi cần kê khai thuế cuối năm. Cùng mình khám phá nhé!

1. Thuế dành cho người đi làm: Cuộc sống “tự động”

Nếu bạn là nhân viên công ty, gần như mọi thứ đã được tự động hóa. Hàng tháng, các khoản thuế và bảo hiểm sẽ được công ty khấu trừ thẳng từ lương của bạn. Cụ thể gồm:

Thuế:

Thuế thu nhập (所得税 – Shotokuzei): Đây là loại thuế lũy tiến, thu nhập càng cao, thuế càng lớn. Mức thuế dao động từ 5% đến 45%. Sau khi khấu trừ các khoản miễn giảm như bảo hiểm hay chi phí cơ bản, công ty sẽ tạm trừ hàng tháng và điều chỉnh lại một lần vào cuối năm (gọi là 年末調整 – nenmatsu chōsei).
Thuế cư trú (住民税 – Jūminzei): Loại thuế này được tính dựa trên thu nhập của năm trước đó và thường khoảng 10%. Thuế cư trú bao gồm thuế tỉnh và thuế thành phố. Ví dụ: thu nhập năm 2024 sẽ dùng để tính thuế cư trú trong năm 2025.

Bảo hiểm bắt buộc:

Đây là các khoản “thuế xã hội,” đóng vai trò quan trọng trong hệ thống an sinh của Nhật.

Bảo hiểm y tế (健康保険 – Kenkō Hoken): Khoảng 9-10% lương, được chia đôi: công ty đóng 50% và bạn đóng 50%.
Bảo hiểm hưu trí (厚生年金 – Kōsei Nenkin): Khoảng 18% lương, cũng chia đôi: bạn và công ty mỗi bên đóng khoảng 9%.
Bảo hiểm thất nghiệp (雇用保険 – Koyō Hoken): Khoảng 0.6% lương của bạn, công ty sẽ đóng thêm phần của họ.
Bảo hiểm tai nạn lao động (労災保険 – Rōsai Hoken): 100% chi phí này do công ty chi trả, bạn không cần phải lo lắng.

Tổng cộng, sau khi các khoản thuế và bảo hiểm được khấu trừ, số tiền thực nhận của bạn sẽ giảm đi khoảng 20-30% so với tổng thu nhập.

2. Thuế dành cho doanh nghiệp: Gánh nặng “kép”

Nếu bạn đang điều hành một công ty (cổ phần hoặc TNHH) ở Nhật, bạn sẽ phải đối mặt với nhiều loại thuế khác nhau.

Thuế trực tiếp (trên lợi nhuận)

Thuế thu nhập doanh nghiệp (法人税 – Hōjinzei): Đây là loại thuế chính đánh vào lợi nhuận. Mức thuế chung là 23.2%, nhưng các doanh nghiệp nhỏ và vừa có lợi nhuận dưới 8 triệu yên được hưởng ưu đãi với mức thuế thấp hơn, khoảng 15%.
Thuế cư trú doanh nghiệp (法人住民税 – Hōjin Jūminzei): Tương tự như thuế cư trú cá nhân, nhưng được tính dựa trên cả lợi nhuận và quy mô công ty.
Thuế doanh nghiệp địa phương (地方法人税 – Chihō Hōjinzei) & Thuế doanh nghiệp đặc biệt (事業税 – Jigyōzei): Các loại thuế bổ sung này cũng được tính dựa trên lợi nhuận và tùy thuộc vào khu vực hoạt động.

Thuế gián thu

Thuế tiêu dùng (消費税 – Shōhizei): Giống như VAT, mức thuế hiện tại là 10% (8% cho thực phẩm và đồ uống không cồn). Các công ty có doanh thu trên 10 triệu yên/năm phải kê khai và nộp loại thuế này.

Bảo hiểm cho nhân viên

Đừng quên, công ty còn phải đóng phần của mình cho các loại bảo hiểm bắt buộc của nhân viên (y tế, hưu trí, thất nghiệp và tai nạn lao động) như đã nêu ở trên.

Tóm tắt nhanh:

Cá nhân: Chịu thuế thu nhập, thuế cư trú và đóng các khoản bảo hiểm xã hội.
Công ty: Chịu thuế doanh nghiệp, thuế tiêu dùng, và chia sẻ chi phí bảo hiểm cho nhân viên.

Dù có vẻ phức tạp, nhưng một khi đã nắm được các loại thuế và bảo hiểm cơ bản này, bạn sẽ thấy việc quản lý tài chính ở Nhật trở nên dễ dàng và chủ động hơn rất nhiều.

Ở Nhật phải chịu những mức thuế nào?